خطبه ای جعلی (تطنجیه) مورد استناد بهائیت

« ان الذین کفروا سواء علیهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم لا یومنون » ( بقره : 6 )
در حقیقت کسانی که کفر ورزیدند چه بیمشان دهی و چه بیمشان ندهی برایشان یکسان است ( آنها ) نخواهند گروید .
یکی از علائم نادانان و بی عقلان این است که هر خبری را که نزد آنها می برند ، بدون اینکه راجع به صحّت آن تحقیق کنند ، خبر را قبول و طوطی وارانه آن را تکرار می کنند . مخصوصاً اگر آن خبر مطابق میلشان باشد که دیگر سر از پا نمی شناسند و فوراً قبول کرده و همه جا آن را می گویند .
یکی از مصداق های بارز این افراد ، کسانی هستند که خبری را بدون اینکه درباره آن تحقیق کنند به ائمه (ع) که معصوم از خطا و اشتباه هستند ، نسبت می کنند که علاوه بر اینکه بی عقلی خود را ثابت می کنند ، نشان می دهند که قدرت تشخیص صحیح از خطا را ندارند .
بدتر از این افراد نیز وجود دارند . آن کسانی هستند که با اینکه افرادی به آنها بگوید این خبر دروغ است ، باز هم ، بخاطر اینکه آن خبر مطابق میلشان است آنرا نقل قول می کنند و به معصوم نسبت می دهند و با این کارشان ، خود را در ردیف « دشمنان ائمه معصوم » قرار می دهند .

خطبه ای جعلی به نام خطبه تطنجیه (این خطبه را به جهت اشتمال بر جمله «أنا الواقف على التطنجین» که به معناى دو خلیج از آب است و یا به معناى دنیا و آخرت است، خطبه تطنجیه خوانده‏اند. ــ مقاله نگاهی به خطبة الافتخار و خطبه تطنجیه  ، مسعود بید آبادی )  یکی از همین خبرهایی است که افرادی بدون تحقیق آن را پذیرفته اند و همانند طوطی آن را نقل قول می کنند . در این خطبه که به امیر المومنین (ع) نسبت داده می شود ، به طرز عجیبی غلو شده که تصور آن مشکل است .
اکنون می خواهیم بدانیم این خطبه ، سند صحیح و قابل قبولی دارد و به قول معروف ببینیم آیا می توان چنین خطبه ای را به امیرالمومنین نسبت داد و یا اینکه این خطبه همانند تعداد کثیری از احادیث دیگر از جعلیّات غالیان است که به آن حضرت نسبت داده شده :
این خطبه  در « المجموع الرائق » سید هبة‏اللّه موسوى، تألیف 703 ق، و « مشارق أنوار الیقین » بُرسى و   « إلزام الناصب »  بارجینى درج شده است. (مقاله نگاهی به خطبة الافتخار و خطبه تطنجیه  ، مسعود بید آبادی )

اولین مطلبی که در این بحث باید به آن پرداخت این است که این خطبه سند ندارد و به اصطلاح مُرسَل است ( حدیث مرسل به حدیثی گفته می شود که سند متصلی که به معصوم برسد ندارد . ) حدیث مُرسَل نیز در حکم حدیث جعلی است از این جهت که به هر دو ( حدیث جعلی و حدیث مرسل ) نمی توان اعتماد کرد . به طور واضح تر از قرن هشتم تا زمانی حضرت علی (ع) نزدیک 700  سال فاصله است و تعداد راویان این حدیث می بایست حدوداً 15راوی باشد ( شیخ کلینی متوفای 329 ه .ق احادیث کتاب کافی را با 4 یا 5 راوی به امام صادق که متولد سال 83 هجری قمری بوده است ، می رساند ) و ما نمی دانیم که آیا این 15روای افراد معتبری بوده و یا اینکه افرادی غالی و یا کذاب و ضعیف و مجهول بوده اند که احتمال معتبر بودن همه آن افراد بسیار کم است و در نتیجه اعتبار حدیث در حدی نیست که بتوان به آن اعتماد کرد . از این جهت نمی توان با آن چیزی را به اثبات رسانید .
اینکه به حدیث مرسل نمی توان اعتماد کرد ، به عنوان مطلبی بدیهی مورد قبول همه علما است اما برای اینکه خوانندگان محترم اطمینان خاطر پیدا کنند که میزان اعتبار این احادیث بسیار کم است با کمک علم ریاضی ، اعتبار این احادیث را بدست می آوریم :
اگر تعداد راویان ، 1 نفر باشد و 4 حالت برای این راوی فرض کنیم ( حسن ، ثقه ، ضعیف ، مجهول ) که تنها دو حالت آن مورد قبول ما باشد ( حسن و یا ثقه ) نتیجه آن می شود که از 4 احتمال ، 2 احتمال برای ما قابل قبول است و 2 حالت دیگر قابل قبول نیست . ( یعنی 50% احتمال صحیح بودن حدیث وجود دارد )
حال اگر تعداد راویان ، 2 نفر باشد و همان 4 حالت برای هر راوی فرض شود ، 16 حالت ( 4 بتوان 2  ) مختلف بوجود می آید که تنها 4 حالت آن ( 2 به توان 2  ) برای ما قابل قبول است . ( یعنی 25% )
اگر تعداد راویان ، 3 نفر باشد و همان 4 حالت برای هر راوی فرض شود ، 64 حالت ( 4 بتوان 3  ) مختلف بوجود می آید که تنها 8 حالت آن ( 2 بتوان 3   ) برای ما قابل قبول است . ( یعنی 5/12% )
همانطور که می بینیم هر چه تعداد راویان زیاد شود درصد قابل اعتماد برای ما کم می شود به طوری که با زیاد شدن 1 راوی در صد مورد اعتماد ما نصف می شود .
اکنون در مورد موضوع ما که دارای 15 راوی است ، و اگر برای هر راوی 4 حالت فرض شود ، 1073741824 ( 4 بتوان 15  ) حالت مختلف بوجود می آید که تنها 32768 ( 2 بتوان 15  ) حالت برای ما قابل قبول است . ( یعنی احتمال صحیح بودن حدیث 000030517578125/0% است . )
می بینیم که احتمال صحیح بودن حدیث بسیار بسیار کم است در حدی که می توان آن را صفر فرض کرد . ( عدد مزبور به سمت صفر میل می کند )
اکنون برای اطمینان خاطر بیشتر خوانندگان در مثال 15 راوی که مورد نیاز ما بود فرض می کنیم که از 4 حالت ممکن برای هر راوی ( حسن ، ثقه ، ضعیف ، مجهول ) ، سه حالت آن مورد قبول ما باشد . در حقیقت فرض کرده ایم ( البته فرض صحیحی نیست ) راوی مجهول نیز مورد اعتماد ماست . در این صورت 1073741824 ( 4 بتوان 15 ) حالت مختلف بوجود می آید که تنها 14348907 ( 3 به توان 15 ) حالت آن مورد قبول ماست . در این صورت احتمال صحیح بودن حدیث 013363461/0 %  است که برای عقلا ، چنین درصدی به هیچ وجه قابل قبول نیست .
این محاسبات برای آن بود که خواننده متوجه ضعیف بودن چنین احادیثی بشود .
در نزد علمای اسلام دقت ، از این محاسبات بسیار بالاتر است . بدین شکل که اگر در این 15 راوی ، 14 روای آن صحیح باشند و تنها یک راوی آن مجهول الحال باشد یعنی ندانیم که آن فرد ، شخص قابل اعتمادی بوده یا خیر ، آن روایت مورد قبول نیست . همانند سلسه زنجیری که اگر همه حلقه ها محکم و سالم باشد و تنها یک حلقه آن ضعیف باشد و مثلاً بجای آهن از نخ باشد هیچ عاقلی به این زنجیر اعتماد نمی کند و از آن استفاده نخواهد کرد .
مشخص است اهمیت کلام معصوم و جانشین خدا در زمین بسیار بالاتر از زنجیر مورد استفاده انسان هاست و چون نسبت دادن سخنی به معصوم است ، چنین دقتی لازم و ضروری است و اگر این دقت نبود دیگر تشخیص سخن معصوم از غیر معصوم غیر ممکن بود .

برای خوانندگان روشن گشت که این حدیث را به هیچ وجه نمی توان به امیرالمومنین (ع) نسبت داد و اگر کسی مضامین آن را خوب ! می داند دلیلی بر این نیست که این سخنان از حضرت علی (ع) باشد .

مقاله ای در مورد این خطبه توسط جناب آقای مسعود بید آبادی نوشته شده که در مجله علوم حدیث شماره 25 چاپ شده است .
نویسنده مزبور خود قبول دارد که این حدیث سند قابل قبولی ندارد از این رو در ابتدای سخنش می گوید : « خطبه تطنجیه نیز از خطبه‏هاى منسوب به امیرالموءمنین(ع) است که در نهج‏البلاغه نیامده است ... »
و این خطبه را مستقیم به حضرت امیر (ع) نسبت نداده است بلکه با تردید آنرا منسوب به حضرت علی (ع) دانسته است . و همچنین در اواسط مقاله می نویسد : « ... از حیث سند قابل خدشه است » و در اواخر مقاله می گوید : « اى کاش خدشه در سند برخى از این روایات مى‏نمودند، ولى مدلول آن را انکار نمى‏کردند »
جناب بید آبادی تمام بحثش راجع به قسمتی از محتوای خطبه است و محتوای آن را موافق اخبار دیگر می داند ولی برای ما روشن است که سخنی که می دانیم احتمال ضعیفی دارد که از معصوم باشد و دلیل محکم در دست داریم که این حدیث را نمی توان به آن حضرت نسبت داد لازم نیست راجع به محتوای آن بحث کنیم . اگر این خطبه موافق اخبار معتبر دیگر است که در همان اخبار معتبر می خوانیم و به همان اخبار معتبر استناد می کنیم و اگر مطابق با اخبار معتبر نیست که دیگر بحثی باقی نمی ماند و خطبه را کنار می گذاریم .
اساساً بحث راجع به محتوای حدیثی بی اعتبار در نزد عاقلان کاری بیهوده و ناپسندیده است . چرا که سخن معصوم برای ما اهمیت دارد نه هر سخنی که بگوش ما برسد .
حال باید از جناب بیدآبادی سوال کرد اگر بنده نیز مطالبی بگویم و به صورت خطبه بنویسم و به امیر المومنین نسبت دهم و شما نیز بدانید این خطبه را بنده گفتم و از حضرت امیر نیست ، آیا باز هم درباره محتوای سخنان بنده بحث می کنید در حالی که می دانید این سخنان از معصوم نیست ؟!
آیا احتمال 999/99% مجعول بدون خطبه تطنجیه برای شما کافی نیست ؟!
برای بنده جالب است این مقاله در مجله « علوم حدیث » چاپ شده است ولی بررسی سند خطبه که از مهم ترین کارهای حدیث شناسی است صورت نگرفته است .
ایشان در اواخر این مقاله نوشته اند : « انکار این قبیل از روایات به اعتبار مضمون و مدلول، انکار فضایل اهل بیت عصمت و طهارت و انکار مقامات معنوى آنهاست. اعراض از همه این روایات، به عقیده نگارنده، ظلم به اهل بیت(ع) است. »
به نظر ما ، نسبت هر کلام و هر سخن به ائمه اطهار (ع) ظلم به ایشان است و غلو کردن در حق آن حضرات کاری بسیار بس ناشایست و در حد کفر است و بنا به گفته نهج البلاغه : حضرت امیر فرمودند : « هلک فی رجلان محب غال و مبغض قال » دو تن به خاطر من به هلاکت رسیدند : دوست افراط کننده و دشمن دشنام دهنده . در حدیثی دیگر می خوانیم که امام صادق فرمودند : بی شک سخن کسانی که حضرت علی (ع) را بنده گناهکار می دانند برای آن حضرت آسان تر و قابل تحمل تر از قول کسانی بود که به وی نسبت ربوبیت می دهند ( اثبات الهداة ج 3 ، ص 753 ، حدیث 31 ) و همچنین در حدیث دیگری از امام صادق (ع) نقل است : « (غلاة) بدترین خلق خدا هستند و بدتر از یهود و نصاری و مجوس و مشرکان هستند » ( اثبات الهداة ج 3 ص 772 )
نسبت دادن سخنانی به ائمه معصومین که بوی غلو می دهد و همچنین اعتبار ندارد ، در حقیقت ظلم به آنهاست .
افرادی دیگر ، این خطبه جعلی را بازیچه دست خود قرار داده اند و می خواهند مسائل اعتقادی را با چنین خطبه ای به اثبات برسانند .